
Huyệt Chu Vinh, còn gọi là Châu Vinh, là huyệt thứ 20 thuộc kinh Tỳ, lần đầu được ghi chép trong y thư cổ “Giáp Ất Kinh”. Huyệt này nằm ở vùng ngực và đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí huyết, hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý theo Y học cổ truyền.
Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích vị trí, tác dụng và ứng dụng lâm sàng của huyệt Chu Vinh, dựa trên các nghiên cứu và bằng chứng khoa học.

Giải Mã Tên Gọi Huyệt Chu Vinh
Tên gọi “Chu Vinh” mang nhiều ý nghĩa, phản ánh chức năng và vai trò của huyệt trong hệ thống kinh lạc.
- “Vinh”: Ngụ ý sự vinh thông, điều hòa. Huyệt Chu Vinh nằm phía trên huyệt Trung Phủ, có tác dụng tiếp nhận và điều hòa khí của kinh Tỳ, giúp khí huyết lưu thông, nuôi dưỡng toàn thân.
- “Chu” hoặc “Châu”: Chỉ toàn bộ cơ thể. Tạng Tỳ, nơi kinh mạch của huyệt Chu Vinh đi qua, được xem là “nguồn gốc của khí huyết”, chịu trách nhiệm vận hóa và phân phối dinh dưỡng đến toàn thân.
Xác Định Chính Xác Vị Trí Huyệt Chu Vinh
Vị trí: Huyệt Chu Vinh nằm ở khoang liên sườn thứ 2, cách đường giữa bụng 6 thốn. Để xác định chính xác, có thể dựa vào các huyệt lân cận:
- Nằm trên huyệt Thiên Khê 2 gian sườn
- Nằm dưới huyệt Trung Phủ 1 gian sườn

Giải phẫu: Dưới da vùng huyệt Chu Vinh là các cơ ngực to, cơ ngực bé, cơ răng cưa lớn, cơ gian sườn 2 và 3. Phía trong là phổi. Thần kinh chi phối vùng này là dây thần kinh liên sườn 2, dây thần kinh ngực to, dây thần kinh ngực bé và tiết đoạn thần kinh D2.
Tác Dụng Điều Trị Của Huyệt Chu Vinh Theo Y Học Cổ Truyền
Huyệt Chu Vinh được ứng dụng rộng rãi trong điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến hô hấp và đau nhức vùng ngực:
Đau thần kinh liên sườn
Huyệt Chu Vinh có tác dụng thông kinh hoạt lạc, hành khí chỉ thống, giúp giảm đau hiệu quả trong các trường hợp đau thần kinh liên sườn do phong hàn, khí trệ, huyết ứ.
-
- Nghiên cứu: Một nghiên cứu năm 2018 trên Tạp chí Y học cổ truyền Trung Quốc cho thấy, châm cứu huyệt Chu Vinh kết hợp với các huyệt khác có hiệu quả tốt trong điều trị đau thần kinh liên sườn cấp tính, giảm đau nhanh chóng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
- Thống kê: Theo thống kê, tỷ lệ bệnh nhân đau thần kinh liên sườn được điều trị bằng châm cứu có kết quả khả quan lên đến 70 – 80%.
Ho
Huyệt Chu Vinh có tác dụng tán phong hàn, tuyên phế chỉ khái, giúp điều trị các chứng ho do ngoại cảm phong hàn, phế khí không tuyên thông.
-
- Ví dụ: Trong các trường hợp ho do cảm lạnh, châm cứu huyệt Chu Vinh kết hợp với các huyệt khác như Phế Du, Liệt Khuyết có thể giúp giảm ho, long đờm, giảm triệu chứng khó thở.
- Cơ chế: Theo Y học hiện đại, châm cứu huyệt Chu Vinh có thể kích thích sản xuất endorphin, có tác dụng giảm đau, ức chế phản xạ ho, giúp cải thiện chức năng hô hấp.
Phương Pháp Khai Thác Huyệt Chu Vinh Trong Điều Trị
Huyệt Chu Vinh thường được khai thác thông qua hai phương pháp chính:
Châm cứu
-
- Châm xiên, sâu 0.3 – 0.5 thốn (lưu ý không châm sâu quá để tránh tổn thương phổi).
- Cứu 3 – 5 tráng.
- Ôn cứu 5 – 10 phút.
Bấm huyệt
-
- Ấn huyệt: Dùng ngón tay cái ấn vào huyệt, giữ khoảng 10 – 20 giây.
- Day huyệt: Dùng ngón tay cái hoặc ngón giữa day huyệt theo chiều kim đồng hồ.
Phối Hợp Huyệt Chu Vinh Với Các Huyệt Khác
Để tăng cường hiệu quả điều trị, huyệt Chu Vinh thường được phối hợp với các huyệt khác, tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý:
- Điều trị chứng ăn không tiêu: Phối hợp với huyệt Đại Trường Du.
- Điều trị ho, suyễn: Phối hợp với huyệt Phế Du, Cao Hoang, Chiên Trung, Xích Trạch.
Lưu ý: Việc châm cứu và bấm huyệt cần được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Huyệt Chu Vinh là một huyệt vị quan trọng trong Y học cổ truyền, có tác dụng điều hòa khí huyết, hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Việc tìm hiểu và ứng dụng huyệt Chu Vinh trong điều trị cần dựa trên những kiến thức khoa học và kinh nghiệm lâm sàng.
FAQ – Những câu hỏi thường gặp về huyệt Chu Vinh
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về huyệt Chu Vinh, được bổ sung dựa trên các lỗ hổng nội dung đã phân tích:
1. Ngoài đau thần kinh liên sườn và ho, huyệt Chu Vinh còn có tác dụng điều trị bệnh gì khác không?
Huyệt Chu Vinh còn có thể hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác như:
- Các bệnh về đường hô hấp: Viêm phế quản, hen suyễn, viêm phổi.
- Các bệnh về tiêu hóa: Đầy bụng, khó tiêu, nôn mửa.
- Các chứng đau nhức: Đau ngực, đau vai gáy.
2. Châm cứu huyệt Chu Vinh có đau không?
Cảm giác khi châm cứu huyệt Chu Vinh thường là tê tức nhẹ, có thể hơi đau nhưng hoàn toàn chịu đựng được. Mức độ đau còn phụ thuộc vào kỹ thuật của người châm cứu và ngưỡng chịu đau của mỗi người.
3. Bấm huyệt Chu Vinh có thể tự thực hiện tại nhà được không?
Có thể tự bấm huyệt Chu Vinh tại nhà. Tuy nhiên, cần xác định chính xác vị trí huyệt và thực hiện đúng kỹ thuật để tránh gây tổn thương. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia trước khi tự thực hiện.
4. Chống chỉ định khi châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh là gì?
- Phụ nữ có thai, đặc biệt là 3 tháng đầu thai kỳ.
- Người đang sốt cao, co giật.
- Người có bệnh về máu, dễ chảy máu.
- Vùng da bị tổn thương, viêm nhiễm.
- Người quá yếu, suy nhược cơ thể.
5. Tác dụng phụ khi châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh là gì?
Một số tác dụng phụ có thể gặp phải là:
- Chảy máu, bầm tím tại vị trí châm cứu.
- Nhiễm trùng nếu không đảm bảo vệ sinh.
- Chóng mặt, buồn nôn.
- Tê bì kéo dài.
Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, cần thông báo ngay cho bác sĩ.
6. Tần suất và liệu trình điều trị bằng châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh là bao nhiêu?
Tần suất và liệu trình điều trị phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý và thể trạng của mỗi người. Thông thường, có thể châm cứu hoặc bấm huyệt 2 – 3 lần/tuần, mỗi liệu trình kéo dài 10 – 15 buổi.
7. Có thể kết hợp châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh với các phương pháp điều trị khác không?
Có thể kết hợp châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh với các phương pháp khác như:
- Xoa bóp: Giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm đau nhức.
- Chườm nóng: Giúp giãn cơ, giảm co thắt.
- Dùng thuốc: Theo chỉ định của bác sĩ.
8. Châm cứu huyệt Chu Vinh có hiệu quả ngay không?
Hiệu quả của châm cứu huyệt Chu Vinh phụ thuộc vào cơ địa và tình trạng bệnh của mỗi người. Một số người có thể cảm thấy hiệu quả ngay sau lần đầu tiên, một số người khác cần điều trị nhiều lần mới thấy rõ kết quả.
9. Bấm huyệt Chu Vinh có ảnh hưởng đến tim mạch không?
Huyệt Chu Vinh nằm gần vùng tim, tuy nhiên, nếu bấm huyệt đúng cách sẽ không ảnh hưởng đến tim mạch. Cần lưu ý không bấm quá mạnh hoặc quá lâu.
10. Trẻ em có thể châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh được không?
Trẻ em có thể châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh, tuy nhiên cần có sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.
11. Người cao tuổi có nên châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh không?
Người cao tuổi thường có sức khỏe yếu, da mỏng và nhạy cảm hơn nên cần thận trọng khi châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện.
12. Châm cứu huyệt Chu Vinh có giúp giảm cân không?
Huyệt Chu Vinh thuộc kinh Tỳ, có tác dụng điều hòa chức năng tiêu hóa, giúp tăng cường chuyển hóa và hấp thu chất dinh dưỡng. Do đó, châm cứu huyệt này có thể hỗ trợ giảm cân nhưng cần kết hợp với chế độ ăn uống và luyện tập hợp lý.
13. Sau khi châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh cần lưu ý gì?
- Giữ vệ sinh vùng châm cứu, tránh va chạm mạnh.
- Uống nhiều nước, nghỉ ngơi hợp lý.
- Tránh ăn đồ lạnh, cay nóng.
- Theo dõi các triệu chứng bất thường và báo ngay cho bác sĩ nếu có vấn đề xảy ra.
14. Chi phí cho một lần châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh là bao nhiêu?
Chi phí châm cứu hoặc bấm huyệt Chu Vinh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ sở y tế, tay nghề bác sĩ, phương pháp điều trị,… Thông thường, chi phí cho một lần điều trị dao động từ 100.000 – 500.000 VNĐ.
15. Làm thế nào để tìm được bác sĩ châm cứu uy tín?
Nên lựa chọn các cơ sở y tế uy tín, có bác sĩ châm cứu được đào tạo bài bản, có kinh nghiệm trong lĩnh vực châm cứu. Có thể tham khảo ý kiến người thân, bạn bè hoặc tìm kiếm thông tin trên internet.