Huyệt Liệt Khuyết

Ngày cập nhật mới nhất: 18/05/2025

Huyệt Liệt Khuyết, hay “huyệt vỡ đê”, là một điểm huyệt quan trọng trong y học cổ truyền, được biết đến với khả năng điều hòa khí huyết, tăng cường sức khỏe và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích huyệt Liệt Khuyết, từ vị trí, tác dụng đến ứng dụng điều trị, dựa trên các nghiên cứu khoa học và kinh nghiệm thực tiễn.

Huyệt Liệt Khuyết: Vị trí, Tác dụng và Ứng dụng Điều trị

Huyệt Liệt Khuyết là gì?

Huyệt Liệt Khuyết (LU7) thuộc kinh Phế, là huyệt thứ 7 trên đường kinh này. Nó còn được gọi là “Kinh thủ thái âm phế” hay “Phế 7”. Tên gọi “Liệt Khuyết” phản ánh khả năng “phá vỡ tắc nghẽn”, điều hòa dòng chảy khí huyết trong cơ thể.

Đặc điểm:

Thuộc kinh Phế: Kinh Phế có vai trò quan trọng trong hô hấp, tuần hoàn máu và hệ miễn dịch. Theo y học cổ truyền, Phế chủ về khí, liên quan mật thiết đến da lông và mũi.
Tính chất: Hàn, thanh nhiệt, tả hỏa, chỉ thống (giảm đau), tuyên phế (làm thông thoáng phế), chỉ khái (giảm ho).
Ứng dụng: Điều trị các bệnh lý đường hô hấp (ho, cảm lạnh, hen suyễn, viêm phế quản,…), sốt, đau đầu, đau họng.

Vị trí Huyệt Liệt Khuyết

Huyệt Liệt Khuyết nằm ở cổ tay, trên lằn chỉ cổ tay, phía trên xương quay 1,5 thốn (tương đương khoảng 2 đốt ngón tay).

Cách xác định:

Đặt hai bàn tay úp vào nhau, các ngón tay đan chéo.
Đầu ngón trỏ của bàn tay này đặt lên lằn chỉ cổ tay của bàn tay kia, ngay chỗ lõm sát xương quay.
Vị trí đầu ngón trỏ chạm vào chính là huyệt Liệt Khuyết.

Tác dụng của Huyệt Liệt Khuyết

Huyệt Liệt Khuyết có tác dụng khu phong tà, thông điều mạch, tuyên phế, chỉ thống, được ứng dụng trong điều trị nhiều bệnh lý:

Hô hấp	Ho: Nhiều nghiên cứu cho thấy châm cứu huyệt Liệt Khuyết có hiệu quả trong điều trị ho khan, ho do cảm lạnh, ho gà. (Ví dụ: Nghiên cứu của Li et al. (2015) trên 120 bệnh nhân ho mãn tính cho thấy châm cứu huyệt Liệt Khuyết kết hợp với thuốc có hiệu quả tốt hơn so với chỉ dùng thuốc.) Viêm phế quản cấp và mãn tính: Giúp giảm viêm, long đờm, giảm ho. Hen suyễn: Kết hợp với các huyệt khác, Liệt Khuyết hỗ trợ giảm tần suất và mức độ các cơn hen.
Đau nhức	Đau cổ tay: Giảm đau, giảm sưng tấy do viêm khớp, chấn thương. Đau đầu: Đặc biệt hiệu quả với đau đầu do căng thẳng, cảm lạnh. Cứng đau cổ vai gáy: Giúp thư giãn cơ, giảm đau mỏi.
Thần kinh	Liệt mặt: Kích thích huyệt Liệt Khuyết có thể hỗ trợ phục hồi chức năng thần kinh mặt. (Một số nghiên cứu cho thấy kết hợp châm cứu huyệt Liệt Khuyết với các phương pháp khác giúp cải thiện đáng kể tình trạng liệt mặt ngoại biên.)
Tiết niệu	Tiểu khó, tiểu vàng, tiểu buốt, tiểu nhiều lần: Huyệt Liệt Khuyết có tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, giảm viêm đường tiết niệu.

Ứng dụng Điều trị Huyệt Liệt Khuyết

Có nhiều phương pháp tác động vào huyệt Liệt Khuyết:

1. Bấm huyệt

Cách thực hiện	Xác định chính xác vị trí huyệt. Dùng ngón tay cái hoặc ngón trỏ day ấn huyệt theo chiều kim đồng hồ. Bấm với lực vừa phải, từ nhẹ đến mạnh dần. Thời gian: 3-5 phút mỗi lần, ngày 2-3 lần.
Lưu ý	Bấm huyệt nhẹ nhàng, tránh gây đau. Phụ nữ có thai nên thận trọng khi bấm huyệt.

2. Mát xa

Cách thực hiện	Xác định vị trí huyệt. Dùng ngón tay cái day ấn và xoa bóp vùng huyệt theo chiều kim đồng hồ. Kết hợp các động tác vuốt, miết, day. Thời gian: 5-10 phút mỗi lần, ngày 1-2 lần.
Tác dụng	Thư giãn cơ, tăng cường tuần hoàn máu, giảm đau, hỗ trợ điều trị các bệnh về hô hấp, tiết niệu.

3. Châm cứu

Cách thực hiện

Do thầy thuốc có chuyên môn thực hiện.
Kim châm được đưa vào huyệt với độ sâu và góc độ chính xác.
Có thể kết hợp kỹ thuật cứu (hơ nóng kim), điện châm.

Tác dụng

Điều hòa kinh khí, giảm đau, chống viêm, hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý.

Lưu ý:

Việc châm cứu cần được thực hiện bởi người có chuyên môn.
Trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp nào, nên tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt là phụ nữ có thai, người đang mắc bệnh mãn tính.

Huyệt Liệt Khuyết là một huyệt đạo quan trọng trong y học cổ truyền, có tác dụng điều hòa khí huyết, tăng cường sức khỏe và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Việc tác động vào huyệt Liệt Khuyết bằng các phương pháp như bấm huyệt, mát xa, châm cứu có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, cần thực hiện đúng cách và tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần thiết.