TRIỀU ĐÔNG Y Chuyên Châm Cứu – Xoa Bóp Bấm Huyệt – Phục Hồi Vận Động
Đau cổ vai gáy là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 30-50% dân số ở một thời điểm nào đó trong cuộc đời. Theo một nghiên cứu tại Mỹ, tỷ lệ mắc đau cổ vai gáy ở người trưởng thành là 26,1% ở nữ và 14,7% ở nam. Bệnh gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và khả năng lao động của người bệnh.
Triệu chứng đau cổ vai gáy thường gặp
Các triệu chứng phổ biến của đau cổ vai gáy bao gồm:
- Đau nhức nhẹ hoặc dữ dội, có thể khu trú hoặc lan tỏa vùng cổ, vai.
- Cảm giác đau tăng lên khi ấn vào vùng cổ, vai.
- Ngứa ran, tê lan xuống vai, cánh tay, bàn tay.
- Đau nhói đột ngột, có thể lan xuống vai, cánh tay.
- Cứng vùng cổ vai gáy, hạn chế vận động cổ, vai.
- Khó khăn khi quay đầu, nhấc cánh tay, thậm chí ảnh hưởng sinh hoạt, thể thao, ngủ nghỉ.
Nguyên nhân gây đau mỏi cổ vai gáy
Đau cổ vai gáy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau:
- Thoát vị đĩa đệm cổ: Đĩa đệm bị rách gây viêm rễ thần kinh, đau lan xuống vai. Có thể kèm ngứa ran, nóng rát, tê.
- Thoái hóa đốt sống cổ: Lỗ liên hợp đốt sống hẹp chèn ép dây thần kinh cột sống gây đau từ cổ xuống vai. Bệnh hay gặp ở người cao tuổi.
- Căng cơ: Cơ vùng cổ vai gáy bị kéo căng gây cứng, đau lan ra xung quanh.
- Viêm dây thần kinh cánh tay: Dây thần kinh cánh tay bị viêm gây đau nhói như điện giật lan đến cổ, vai, có thể kèm tê, yếu tay.
- Sai tư thế: Ngủ gối cao, ngồi máy tính/điện thoại sai tư thế, vận động đột ngột có thể gây căng cơ, gân vùng cổ vai gáy.
- Chấn thương mô mềm: Chấn thương cơ, gân, dây chằng vùng cổ vai gây đau, cứng, co thắt cơ, đau đầu.
Các nguyên nhân khác:
- Stress, căng thẳng kéo dài: Khi căng thẳng, cơ thể sẽ sản sinh ra hormone cortisol gây co cứng cơ, tăng nguy cơ đau nhức.
- Rối loạn giấc ngủ: Ngủ không đủ giấc, ngủ sai tư thế khiến cơ thể không được nghỉ ngơi, phục hồi, tăng nguy cơ đau mỏi.
- Thiếu hụt dinh dưỡng: Chế độ ăn thiếu canxi, vitamin D, magie… cũng là yếu tố nguy cơ gây đau nhức xương khớp.
Chẩn đoán đau cổ vai gáy
Bác sĩ sẽ chẩn đoán đau cổ vai gáy dựa trên:
- Chụp X-quang: Phát hiện hẹp khe khớp, thoái hóa, trượt đĩa đệm, hẹp ống sống, gãy xương, u.
- Chụp MRI/CT: Đánh giá chi tiết tổn thương thần kinh, dây chằng, gân.
- Điện cơ đồ (EMG): Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh, chẩn đoán đau, tê bì.
- Chọc dò tủy sống: Nếu nghi ngờ nhiễm trùng.
- Xét nghiệm máu: Tìm dấu hiệu viêm.
Điều trị đau cổ vai gáy
Tùy mức độ bệnh, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp điều trị:
- Thuốc: Giảm đau, chống viêm, giãn cơ, chống trầm cảm, tiêm corticosteroid.
- Vật lý trị liệu: Kéo giãn, xoa bóp, đắp nóng/lạnh.
- Phẫu thuật: Nếu liên quan đến chèn ép rễ thần kinh, tủy sống.
Phòng ngừa đau cổ vai gáy
Để phòng tránh đau cổ vai gáy, cần:
- Giữ tư thế đúng khi đứng, ngồi, nằm. Tập các động tác giãn cơ cổ vai.
- Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần. Tập đúng kỹ thuật.
- Hạn chế hoạt động lặp đi lặp lại. Đứng dậy vận động sau mỗi 30 phút ngồi.
- Dùng ghế ngồi có độ cao phù hợp, nâng đỡ tốt vùng cổ vai gáy.
- Không kẹp điện thoại giữa cổ và vai. Không vác vật nặng.
Đau cổ vai gáy tuy phổ biến nhưng nếu phát hiện và điều trị đúng cách sẽ cải thiện rõ rệt. Ngược lại, nếu để kéo dài có thể dẫn đến tàn tật, biến chứng nặng như liệt tay, ung thư phổi. Vì vậy, khi có triệu chứng đau cổ vai gáy dai dẳng kèm hạn chế vận động, đau lan tay chân, sốt, u bất thường, cần đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đừng quên cập nhật thêm các bài viết tại Blog đông y để tham khảo nhiều bài viết về sức khỏe nhé.
Câu hỏi thường gặp về đau cổ vai gáy
1. Đau cổ vai gáy có nguy hiểm không?
Phần lớn đau cổ vai gáy có thể cải thiện nếu được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, nếu để kéo dài có thể dẫn đến tàn tật vĩnh viễn hoặc cảnh báo các bệnh nặng hơn như ung thư phổi.
2. Tỷ lệ mắc đau cổ vai gáy ở nam và nữ khác nhau như thế nào?
Theo nghiên cứu, tỷ lệ mắc đau cổ vai gáy ở nữ là 26,1%, cao hơn ở nam với 14,7%. Nữ giới có nguy cơ mắc cao hơn nam giới.
3. Làm thế nào để phòng ngừa đau cổ vai gáy khi làm việc văn phòng?
Cần giữ tư thế ngồi đúng, dùng ghế có chiều cao phù hợp, hạn chế ngồi lâu, đứng dậy vận động sau mỗi 30 phút. Tập giãn cơ cổ vai thường xuyên.
4. Tập thể dục có tốt cho người bị đau cổ vai gáy?
Tập thể dục vừa sức, đúng kỹ thuật ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần giúp giảm căng thẳng vùng cổ vai gáy. Tuy nhiên cần tránh tập quá sức.
5. Ngủ gối như thế nào để tránh đau cổ vai gáy?
Nên dùng gối có độ cao vừa phải, không quá cao hoặc quá thấp. Tránh nằm sấp hoặc ngửa cổ quá mức.
6. Đau cổ vai gáy có cần phẫu thuật không?
Phần lớn đau cổ vai gáy không cần phẫu thuật. Chỉ khi liên quan đến chèn ép rễ thần kinh, tủy sống nặng mới cần can thiệp ngoại khoa.
7. Bị đau cổ vai gáy có nên chườm nóng hay lạnh?
Chườm nóng giúp giãn cơ, giảm đau. Chườm lạnh giảm viêm, sưng. Tùy tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ tư vấn chườm nóng hay lạnh phù hợp.
8. Bị đau cổ vai gáy khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu đau cổ vai gáy dai dẳng không cải thiện sau vài tuần điều trị tại nhà, kèm theo hạn chế vận động, đau lan tay chân, sốt, u bất thường thì nên đi khám bác sĩ.
9. Đau cổ vai gáy ở người trẻ tuổi do nguyên nhân gì?
Người trẻ thường bị đau cổ vai gáy do căng thẳng cơ, sai tư thế, chấn thương thể thao. Nếu đau kéo dài cần tìm nguyên nhân chính xác.
10. Massage có tốt cho đau cổ vai gáy không?
Massage nhẹ nhàng giúp giãn cơ, giảm đau. Tuy nhiên tránh massage quá mạnh gây tổn thương cơ, xương khớp. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
11. Đau cổ vai gáy có di truyền không?
Một số bệnh lý gây đau cổ vai gáy như thoái hóa đốt sống cổ có yếu tố di truyền. Tuy nhiên, lối sống, thói quen sinh hoạt cũng đóng vai trò quan trọng.
12. Bị đau cổ vai gáy có nên đeo đai/nẹp cổ?
Đai/nẹp cổ chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn khi cần cố định cổ như sau chấn thương. Dùng lâu dài có thể khiến cơ yếu, dễ tái phát đau.
13. Làm thế nào để giảm đau cổ vai gáy tại nhà?
Có thể giảm đau bằng cách chườm nóng/lạnh, massage nhẹ nhàng, tập giãn cơ, uống thuốc giảm đau theo chỉ định. Nếu đau nặng nên đi khám chuyên khoa hoặc y học cổ truyền.
14. Tiêm corticosteroid có hiệu quả trong điều trị đau cổ vai gáy?
Tiêm corticosteroid tại chỗ giúp giảm viêm, đau nhanh. Tuy nhiên chỉ sử dụng khi cần thiết và theo chỉ định của bác sĩ, không lạm dụng.
15. Bị đau cổ vai gáy có nên nghỉ làm không?
Nếu đau nhẹ có thể vẫn đi làm bình thường, chỉ cần chú ý giữ tư thế, tránh làm việc quá sức. Nếu đau nặng ảnh hưởng sinh hoạt nên nghỉ ngơi và thăm khám.
