Tăng huyết áp là một vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính có khoảng 1,28 tỷ người trưởng thành từ 30-79 tuổi mắc tăng huyết áp trên toàn cầu vào năm 2019. Tăng huyết áp có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu dữ dội, mệt mỏi, nhịp tim không đều và đau ngực.
May mắn thay, có một số cách đơn giản để hạ huyết áp nhanh chóng tại nhà một cách tự nhiên:
Massage tai và cổ
Có 3 huyệt vị trên đầu và cổ có thể giúp hạ huyết áp nhanh trong vài phút bằng cách xoa bóp nhẹ nhàng. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học Bổ sung và Thay thế cho thấy massage cổ và vai giúp hạ huyết áp trong 10 phút có thể làm giảm huyết áp tâm thu trung bình 12,7 mmHg.
Bấm huyệt
Huyệt GB20 (Huyệt Phong Trì) nằm ngay dưới đáy hộp sọ, trong vùng trũng ở hai bên cột sống. Kích hoạt huyệt này bằng cách ấn nhẹ trong 1-2 phút có thể giúp giảm đau đầu và hạ huyết áp. Một thử nghiệm bấm huyệt hạ huyết áp trên lâm sàng ngẫu nhiên đối chứng trên 60 bệnh nhân tăng huyết áp cho thấy bấm huyệt có thể làm giảm đáng kể huyết áp tâm thu và tâm trương.
Thở bằng mũi trái
Thở sâu bằng mũi trái trong 3-5 phút giúp làm giảm huyết áp, thư giãn mạch máu và giảm hormone gây căng thẳng. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Sinh lý học Ứng dụng cho thấy thở chậm qua mũi trái có thể làm giảm huyết áp tâm thu 4,8 mmHg và huyết áp tâm trương 2,7 mmHg.
Thở giống tiếng ong (Bhramari pranayama)
Tạo ra âm thanh vo ve như ong khi thở ra và gây áp lực nhẹ lên sụn tai có tác dụng thư giãn và hạ huyết áp.
Cách thực hiện:
- Ngồi trong tư thế thẳng lưng và thoải mái
- Đặt ngón trỏ và sụn tai (làm cả hai tay ở hai tai)
- Hít thật sâu hết mức
- Khi thở ra hết sức và dùng tay áp tác động nhẹ lên sụn của tai tạo nên tiếng vo ve như tiếng ong
- Làm từ 7 đến 10 lần
Nghe nhạc cổ điển
Nhạc êm dịu như cổ điển, Celtic hay Ấn Độ giúp làm dịu cơ thể, giảm hormone gây căng thẳng cortisol. Một phân tích tổng hợp của 32 nghiên cứu cho thấy nghe nhạc có thể làm giảm huyết áp tâm thu trung bình 4,7 mmHg và huyết áp tâm trương 3,1 mmHg.
Uống nước
Mất nước có thể làm giảm thể tích máu và tăng sức cản ngoại biên, dẫn đến tăng huyết áp. Uống 1-2 ly nước lọc có thể giúp khôi phục lượng máu và hạ huyết áp.
Thư giãn trong tư thế Savasana
Nằm ngửa, duỗi thẳng tay chân và thư giãn từng cơ bắp trong 10-15 phút giúp giảm nhịp tim, hạ huyết áp và cân bằng hệ thần kinh.
Ngâm chân nước nóng
Ngâm chân trong nước nóng có thể chịu được trong 10-15 phút giúp giữ đầu và cổ mát mẻ, ngăn máu dồn lên não, từ đó hạ huyết áp.
Bài tập tay cầm đẳng trương (Isometric)
Bên cạnh đó, tập các bài tập tay cầm đẳng trương (Isometric) như bóp bóng căng trong 12-15 phút, 3 lần/tuần có thể cải thiện tính linh hoạt của mạch máu. Sau 1 tháng tập luyện, mức huyết áp có thể giảm 10%.
Hy vọng những cách hạ huyết áp nhanh chóng và tự nhiên tại nhà ở trên giúp được bạn. Tuy nhiên, nếu tình trạng tăng huyết áp kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Huyết áp bình thường ở người trưởng thành là bao nhiêu?
Huyết áp bình thường ở người trưởng thành là dưới 120/80 mmHg, trong đó 120 mmHg là huyết áp tâm thu và 80 mmHg là huyết áp tâm trương.
2. Nguyên nhân phổ biến gây tăng huyết áp là gì?
Các nguyên nhân thường gặp gồm: thừa cân/béo phì, ăn mặn, uống rượu bia, hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài, ít vận động, tiền sử gia đình, tuổi tác…
3. Triệu chứng của tăng huyết áp gồm những gì?
Phần lớn người tăng huyết áp không có triệu chứng rõ ràng. Một số dấu hiệu có thể gặp: đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, ù tai, đau ngực, khó thở, chảy máu cam.
4. Biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp là gì?
Tăng huyết áp có thể dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận, bệnh mạch máu ngoại vi nếu không được kiểm soát tốt.
5. Cần đo huyết áp bao lâu một lần?
Người khỏe mạnh nên đo ít nhất mỗi 2 năm một lần. Người tăng huyết áp cần đo thường xuyên hơn theo hướng dẫn của bác sĩ, có thể vài ba ngày hoặc hàng tuần.
6. Ngoài bấm huyệt, còn có cách nào khác giúp giảm đau đầu do tăng huyết áp?
Xoa bóp vùng thái dương, uống trà gừng, ngửi tinh dầu bạc hà, lavender hoặc hít thở không khí trong lành cũng có thể giúp giảm đau đầu, thư giãn đầu óc.
7. Tại sao thở bằng mũi trái lại giúp hạ huyết áp?
Thở bằng mũi trái giúp kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm, làm giãn mạch máu, giảm nhịp tim và hạ huyết áp. Ngược lại thở mũi phải kích thích hệ giao cảm.
8. Có thể nghe nhạc loại nào để hạ huyết áp ngoài nhạc cổ điển, Celtic, Ấn Độ?
Nhạc thiền, nhạc thư giãn, nhạc không lời với giai điệu nhẹ nhàng, chậm rãi, có tính lặp lại cũng được chứng minh có tác dụng làm dịu tinh thần, cân bằng huyết áp.
9. Ngoài nước lọc, nên uống thêm loại nước nào để hạ huyết áp?
Các loại nước ép từ dưa hấu, cần tây, củ dền, lá của cây bạc hà, rau má, rau diếp cá… giàu kali, magie, chất chống oxy hóa tốt cho tim mạch.
10. Nằm nghỉ ngơi bao lâu ở tư thế Savasana thì tốt cho huyết áp?
Nằm thư giãn hoàn toàn trong tư thế Savasana từ 10-15 phút mỗi ngày giúp cân bằng hệ thần kinh, giảm căng thẳng, ổn định huyết áp về mức tối ưu.
11. Có cần chú ý gì khi ngâm chân nước nóng để hạ áp?
Nhiệt độ nước ngâm chân không nên quá 40 độ C, thời gian ngâm từ 10-15 phút. Người bị bệnh tiểu đường, suy giảm cảm giác ở chân không nên áp dụng cách này.
12. Bài tập tay cầm Isometric có thể thực hiện trong bao lâu để có hiệu quả?
Thực hiện bài tập bóp bóng căng 12-15 phút mỗi lần, 3 lần/tuần, duy trì trong ít nhất 1 tháng có thể giúp cải thiện độ đàn hồi mạch máu, hạ huyết áp 10%.
13. Ngoài các cách trên, còn biện pháp nào khác giúp hạ áp tự nhiên?
Tập thể dục đều đặn 30 phút/ngày, thiền, yoga, dưỡng sinh, ăn nhiều rau xanh, hạn chế muối, chất béo, bỏ thuốc lá rượu bia, kiểm soát cân nặng… là những thay đổi lối sống giúp ổn định huyết áp.
14. Khi nào cần phải dùng thuốc hạ áp?
Nếu các biện pháp tự nhiên không hiệu quả, huyết áp tăng liên tục trên 140/90 mmHg kèm các triệu chứng ảnh hưởng sinh hoạt thì cần tham khảo ý kiến bác sĩ để dùng thuốc hạ áp.
15. Mẹo nhỏ nào giúp nhớ uống thuốc hạ áp đều đặn?
Đặt lịch nhắc uống thuốc trên điện thoại, dán giấy nhắc bên hộp thuốc, kết hợp uống thuốc với một thói quen hàng ngày như đánh răng, ăn sáng… sẽ giúp tuân thủ việc dùng thuốc tốt hơn.