Bấm Huyệt Chữa Cao Huyết Áp: Phương Pháp An Toàn & Hiệu Quả Từ Y Học Cổ Truyền. Các điểm huyệt bấm để hạ huyết áp nằm các vị trí khác nhau trên cơ thể. Vậy để biết và xác định các huyệt bấm để hạ huyết áp tại nhà hãy cùng theo dõi bài viết sau
Tăng huyết áp là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất hiện nay. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 1,28 tỷ người trưởng thành trên toàn cầu mắc tăng huyết áp, tương đương 1/3 dân số thế giới. Tại Việt Nam, tỷ lệ người trưởng thành bị tăng huyết áp là khoảng 47%, tương đương gần 12 triệu người. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, tăng huyết áp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận…
Bên cạnh các phương pháp điều trị tăng huyết áp hiện đại như dùng thuốc, can thiệp nội mạch, y học cổ truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ kiểm soát huyết áp. Bấm huyệt là một trong những phương pháp điều trị tăng huyết áp an toàn và hiệu quả đã được sử dụng hàng nghìn năm nay trong y học cổ truyền phương Đông.
Dưới đây là những thông tin cần biết về bấm huyệt chữa cao huyết áp:
Cơ Chế Tác Động Của Bấm Huyệt Lên Huyết Áp
Theo quan điểm của y học cổ truyền, cơ thể con người có hệ thống kinh lạc và huyệt vị. Khi bấm, day ấn vào các huyệt vị nhất định sẽ kích thích sự lưu thông khí huyết, từ đó giúp cân bằng âm dương, điều hòa hoạt động của các tạng phủ.
Các nghiên cứu khoa học hiện đại cũng chỉ ra rằng bấm huyệt có thể tác động tích cực lên huyết áp thông qua các cơ chế:
- Kích thích hệ thần kinh giao cảm, giúp giãn mạch, tăng lưu lượng máu.
- Điều hòa hoạt động của hệ renin-angiotensin-aldosterone (RAAS) – hệ thống đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp.
- Giảm nồng độ catecholamine trong máu – loại hormone gây co mạch, tăng huyết áp.
- Tăng sản sinh nitric oxide (NO) – chất giãn mạch tự nhiên.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa BMC Complementary Medicine and Therapies năm 2020 tổng hợp kết quả từ 30 thử nghiệm lâm sàng đã chỉ ra rằng bấm huyệt có hiệu quả đáng kể trong việc hạ huyết áp tâm thu và tâm trương ở bệnh nhân tăng huyết áp so với nhóm đối chứng.
Các Huyệt Vị Thường Dùng Trong Bấm Huyệt Chữa Cao Huyết Áp
Một số huyệt vị thường được sử dụng trong bấm huyệt chữa cao huyết áp bao gồm:
Huyệt Vị | Vị Trí |
---|---|
Thái Dương | Hai bên trán, cách đuôi mày 2 thốn |
Nội Quan | Giữa lòng bàn tay, nằm dưới ngón giữa |
Khúc Trì | Mặt trong cẳng tay, cách nếp gấp cổ tay 1 thốn |
Thận Du | Dưới bờ sườn 12, cách cột sống 2 thốn |
Dũng Tuyền | Lòng bàn chân, giữa đầu xương bàn chân 2 và 3 |
Tam Âm Giao | Phía trong cẳng chân, trên mắt cá trong 4 thốn |
Ngoài ra, một số huyệt vị khác cũng có tác dụng hỗ trợ điều trị tăng huyết áp như Bách Hội, Hợp Cốc, Túc Tam Lý, Hành Gian…
Hướng Dẫn Cách Bấm Huyệt Chữa Cao Huyết Áp
Để bấm huyệt chữa cao huyết áp đạt hiệu quả, cần lưu ý một số điểm:
- Trước khi bấm huyệt, cần thả lỏng cơ thể, ngồi hoặc nằm thoải mái. Hít thở sâu, chậm rãi để tâm trí thư giãn.
- Sử dụng đầu ngón tay cái hoặc ngón trỏ để ấn vào huyệt, lực ấn vừa phải, không gây đau. Có thể xoay vòng, miết nhẹ để kích thích huyệt vị.
- Thời gian bấm huyệt mỗi lần từ 2-5 phút. Có thể chia làm nhiều lần trong ngày, mỗi ngày 2-3 lần.
- Kiên trì bấm huyệt đều đặn mỗi ngày để đạt kết quả tốt nhất. Có thể mất 2-4 tuần mới thấy tác dụng rõ rệt.
Ví dụ minh họa cách bấm một số huyệt vị điển hình:
- Thái Dương: Dùng ngón tay trỏ và giữa ấn vào huyệt, xoay nhẹ theo chiều kim đồng hồ và ngược lại. Mỗi bên bấm khoảng 2 phút.
- Nội Quan: Dùng ngón cái ấn vào giữa lòng bàn tay, tăng dần lực ấn. Giữ trong 1-2 phút rồi thả lỏng. Lặp lại 3-5 lần.
- Khúc Trì: Dùng ngón cái ấn vào huyệt, miết nhẹ từ trên xuống dưới. Mỗi bên làm 2-3 phút.
- Tam Âm Giao: Dùng ngón cái ấn vào huyệt, tăng dần lực ấn trong 1 phút rồi giữ 1 phút. Lặp lại 3-5 lần.
Lưu Ý Khi Bấm Huyệt Chữa Cao Huyết Áp
Mặc dù bấm huyệt là phương pháp an toàn và lành tính, nhưng cũng cần lưu ý một số điểm:
- Không bấm huyệt khi đang đói, sau ăn no hoặc sau khi vận động mạnh.
- Phụ nữ có thai nên tránh bấm một số huyệt nhạy cảm như Hợp Cốc, Tam Âm Giao…
- Người cao tuổi, sức khỏe yếu nên bấm huyệt nhẹ nhàng, không nên quá mạnh tay.
- Nếu thấy khó chịu, chóng mặt trong khi bấm huyệt cần dừng lại ngay và nghỉ ngơi.
Quan trọng nhất, bấm huyệt chỉ là biện pháp hỗ trợ, không thay thế hoàn toàn cho việc điều trị tăng huyết áp bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Cần kết hợp bấm huyệt với lối sống lành mạnh như ăn nhiều rau xanh, trái cây, giảm muối, tập thể dục đều đặn, không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia… để đạt hiệu quả kiểm soát huyết áp tốt nhất.
Câu hỏi thường gặp (FAQ) liên quan đến bấm huyệt chữa cao huyết áp
Bấm huyệt có thể thay thế hoàn toàn cho thuốc hạ áp không?
Không. Bấm huyệt chỉ là biện pháp hỗ trợ, không thể thay thế cho thuốc hạ áp theo chỉ định của bác sĩ. Theo nghiên cứu, bấm huyệt kết hợp với dùng thuốc có thể giúp giảm liều thuốc cần dùng và cải thiện tình trạng huyết áp tốt hơn so với chỉ dùng thuốc đơn thuần. Tuy nhiên, việc điều chỉnh liều thuốc cần có sự giám sát của bác sĩ, không tự ý thay đổi.
Nên bấm huyệt với tần suất bao nhiêu lần một ngày?
Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, có thể bấm huyệt từ 1-3 lần/ngày, mỗi lần khoảng 15-30 phút. Không nên bấm huyệt quá nhiều, mỗi huyệt chỉ nên bấm tối đa 2-3 phút. Bấm huyệt đều đặn mỗi ngày sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn là thỉnh thoảng mới bấm. Nếu có bất kỳ khó chịu nào khi bấm huyệt, nên giảm tần suất hoặc ngưng bấm và hỏi ý kiến bác sĩ.
Bấm huyệt có thể giúp hạ huyết áp nhanh như thuốc không?
Bấm huyệt có tác dụng từ từ, không thể hạ áp nhanh như thuốc. Thông thường cần bấm huyệt hạ huyệt áp đều đặn trong 2-4 tuần mới thấy được hiệu quả rõ rệt. Một nghiên cứu trên 60 bệnh nhân tăng huyết áp cho thấy nhóm bấm huyệt trong 4 tuần có huyết áp tâm thu giảm trung bình 14,3 mmHg và tâm trương giảm 6,8 mmHg, trong khi nhóm chứng không thay đổi đáng kể.
Những ai không nên bấm huyệt chữa cao huyết áp?
- Phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ.
- Người mắc các bệnh lý cấp tính, sốt cao, đang chảy máu.
- Người có tổn thương da, mụn nhọt, vết thương hở tại vị trí huyệt.
- Người đang giai đoạn huyết áp tăng nặng, có biến chứng nguy hiểm.
- Người quá đói hoặc quá no, say rượu, mệt lả.
- Người mẫn cảm, dễ bị kích ứng khi tác động lên huyệt.
Trong mọi trường hợp, nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bấm huyệt, nhất là với người bệnh đang điều trị bệnh mạn tính, dùng nhiều loại thuốc.