Điều Trị Viêm Da Cơ Địa Bằng Y Học Cổ Truyền

Ngày cập nhật mới nhất: 06/05/2024

Viêm da cơ địa (VDCĐ) là một bệnh da liễu mạn tính, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Theo thống kê, tỷ lệ mắc VDCĐ ở người lớn dao động từ 2-10% trên toàn thế giới. Bệnh đặc trưng bởi tình trạng viêm da, phát ban, ngứa ngáy khó chịu, gây rối loạn giấc ngủ và stress. Trong khi y học hiện đại chưa có phương pháp điều trị dứt điểm, y học cổ truyền (YHCT) đang nổi lên như một giải pháp toàn diện và hiệu quả trong kiểm soát bệnh.

Điều Trị Viêm Da Cơ Địa Bằng Y Học Cổ Truyền Mang Lại Nhiều Hiệu Quả Tích Cực

Bác sĩ Trần Văn Thanh, Trưởng khoa YHCT Bệnh viện Da liễu Trung ương nhận định: “YHCT xem VDCĐ là bệnh lý do rối loạn cân bằng âm dương, phong thấp nhiệt uất kết hợp với yếu tố di truyền và môi trường. Các phương pháp như thuốc YHCT, châm cứu, nhĩ châm giúp điều hòa cơ thể, tăng cường miễn dịch, từ đó kiểm soát bệnh hiệu quả.”

Quan niệm YHCT về viêm da cơ địa

Theo YHCT, VDCĐ thuộc phạm trù chứng Thấp sang, chứng Tiễn, phát sinh do sự tương tác phức tạp giữa yếu tố bên ngoài (Phong, Nhiệt, Thấp tà) và rối loạn bên trong cơ thể (khí huyết, tạng phủ). Cụ thể:

Phong thấp nhiệt uất lại trong bì phu lâu ngày Huyết hư sinh phong, hóa táo gây bệnh dai dẳng Rối loạn chức năng tạng phủ (tỳ, phế, thận) làm cơ thể mất cân bằng âm dương

Các yếu tố di truyền, miễn dịch và môi trường như chất kích thích, dị nguyên, stress, thay đổi thời tiết cũng góp phần làm bùng phát bệnh.

Giáo sư Nguyễn Thị Bay, Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam cho biết quan niệm của bà: “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, 85% bệnh nhân VDCĐ sử dụng bài thuốc YHCT kết hợp có cải thiện đáng kể về triệu chứng ngứa, viêm da sau 8 tuần điều trị. YHCT là lựa chọn an toàn, ít tác dụng phụ, phù hợp với bệnh nhân VDCĐ mạn tính.”

Ưu điểm của y học cổ truyền, đông y trong điều trị viêm da cơ địa

Ưu điểm của YHCT trong điều trị VDCĐ

Với cách tiếp cận toàn diện, YHCT không chỉ tập trung vào triệu chứng bên ngoài mà còn chú trọng cân bằng, điều hòa hệ thống bên trong cơ thể. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:

Thuốc YHCT

Bài thuốc cổ phương: Tiêu phong tán, Tiêu phong đạo xích thang, Tứ vật tiêu phong ẩm, Nhị diệu thang…
Vị thuốc chủ đạo: Liên kiều, Kim ngân hoa, Bồ công anh, Thuyền thoái…
Dạng bào chế tiện dụng: cao lỏng, viên hoàn…

Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine (2018), bài thuốc YHCT kết hợp giúp cải thiện tình trạng viêm da, giảm ngứa và nâng cao chất lượng cuộc sống ở 85% bệnh nhân VDCĐ sau 8 tuần điều trị.

Châm cứu, cấy chỉ

Tác dụng: kháng viêm, giảm đau, giảm ngứa, điều hòa miễn dịch Huyệt thường dùng: Khúc trì, Huyết hải, Túc tam lý, Thần môn, Tam âm giao…

Một meta-analysis trên tạp chí JAMA Dermatology (2019) cho thấy châm cứu có hiệu quả tương đương thuốc trong kiểm soát triệu chứng VDCĐ, đồng thời an toàn hơn và ít tác dụng phụ hơn.

Nhĩ châm

Kích thích các huyệt ở tai: Dị ứng, Phế, Thần môn, Nội tiết, Tuyến thượng thận… Nghiên cứu trên 30 bệnh nhân VDCĐ cho thấy nhĩ châm kết hợp thuốc uống giúp giảm 56% chỉ số SCORAD (đánh giá mức độ nặng của bệnh) sau 4 tuần, hiệu quả hơn đáng kể so với nhóm chỉ dùng thuốc (Complementary Therapies in Medicine, 2020).

Phương pháp Cơ chế tác dụng Hiệu quả lâm sàng Thuốc YHCT Thanh nhiệt, trừ thấp, hoạt huyết Cải thiện tình trạng viêm da, giảm ngứa (85%) Châm cứu Kháng viêm, giảm đau, điều hòa miễn dịch Tương đương thuốc, an toàn, ít tác dụng phụ Nhĩ châm Kích thích huyệt ở tai Giảm 56% chỉ số SCORAD sau 4 tuần.

Những lưu ý cần biết khi điều trị viêm da cơ địa bằng đông y

Lưu ý khi điều trị VDCĐ bằng YHCT

Cần đến các cơ sở y tế uy tín, được thăm khám và chỉ định bởi thầy thuốc có chuyên môn Tuân thủ liều lượng, cách dùng và thời gian điều trị theo hướng dẫn Kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt, chăm sóc da hợp lý để tăng hiệu quả điều trị Theo dõi và tái khám định kỳ để đánh giá đáp ứng điều trị và điều chỉnh phác đồ kịp thời.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Viêm da cơ địa có lây không?

Không, VDCĐ không phải là bệnh lây nhiễm. Đây là bệnh lý mạn tính do rối loạn hệ miễn dịch và yếu tố di truyền.

2. Triệu chứng điển hình của viêm da cơ địa là gì?

Các triệu chứng chính của VDCĐ bao gồm:

Mẩn đỏ, phát ban, viêm da
Ngứa ngáy khó chịu, đặc biệt về đêm
Da khô, bong vảy, nứt nẻ
Nhiễm trùng da thứ phát

3. Nguyên nhân chính gây viêm da cơ địa?

VDCĐ là bệnh đa yếu tố, bao gồm:

Di truyền: 70% bệnh nhân có tiền sử gia đình
Rối loạn miễn dịch: Tăng IgE, giảm IL-10, tăng IL-4, IL-5
Yếu tố môi trường: Dị nguyên, chất kích thích, stress, thay đổi thời tiết

4. Tỷ lệ mắc viêm da cơ địa ở trẻ em là bao nhiêu?

Theo thống kê, khoảng 15-20% trẻ em trên toàn thế giới mắc VDCĐ. 60% trường hợp khởi phát trước 1 tuổi.

5. Viêm da cơ địa có chữa khỏi hoàn toàn được không?

Hiện chưa có phương pháp điều trị dứt điểm VDCĐ. Tuy nhiên, điều trị viêm da cơ địa bằng y học cổ truyền kết hợp và y học hiện đại giúp kiểm soát tốt triệu chứng, kéo dài thời gian lui bệnh và nâng cao chất lượng sống.

6. Nguyên tắc điều trị viêm da cơ địa theo YHCT?

YHCT điều trị VDCĐ dựa trên nguyên tắc:

Thanh nhiệt, trừ thấp, tư âm
Hoạt huyết, thông kinh lạc
Cân bằng âm dương, điều hòa tạng phủ
Nâng cao thể trạng, tăng sức đề kháng

7. Các bài thuốc YHCT thường dùng trong điều trị viêm da cơ địa?

Một số bài thuốc cổ phương hiệu quả với VDCĐ:

Tiêu phong tán: Thanh nhiệt, trừ thấp, giảm ngứa
Tứ vật tiêu phong ẩm: Hoạt huyết, tiêu viêm
Nhị diệu thang: Tư âm, lương huyết, giảm viêm

8. Châm cứu có tác dụng gì trong điều trị viêm da cơ địa?

Châm cứu vào các huyệt đạo có tác dụng:

Kháng viêm, giảm ngứa, giảm đau
Điều hòa miễn dịch, cân bằng Th1/Th2
Cải thiện tuần hoàn, nuôi dưỡng da
Thư giãn, giảm stress

9. Cấy chỉ điều trị viêm da cơ địa như thế nào?

Cấy chỉ catgut vào các huyệt vị giúp:

Kích thích liên tục, kéo dài tác dụng điều trị
Tăng cường hiệu quả của thuốc và châm cứu
Thời gian cấy chỉ từ 5-7 ngày, duy trì 3-6 tháng

10. Chế độ ăn uống cho người bệnh viêm da cơ địa?

Người bệnh VDCĐ nên:

Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi giàu vitamin và khoáng chất
Hạn chế thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, trứng, sữa
Tránh đồ cay nóng, chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ
Uống đủ nước, trà xanh có tác dụng thanh nhiệt, giải độc

11. Viêm da cơ địa có di truyền không?

Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong VDCĐ. Nếu bố mẹ mắc bệnh, con cái có nguy cơ mắc cao gấp 2-3 lần. Các gen liên quan như FLG, SPINK5, IL4, IL13…

12. Biến chứng nguy hiểm của viêm da cơ địa?

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, VDCĐ có thể gây:

Nhiễm trùng da, áp xe
Rối loạn sắc tố, sẹo xấu
Ảnh hưởng tâm lý, trầm cảm, lo âu
Tăng nguy cơ hen suyễn, viêm mũi dị ứng

Điểm đột phá trong điều trị viêm da cơ địa bằng đông y

Với những bằng chứng khoa học và hiệu quả lâm sàng rõ rệt, YHCT đang trở thành một giải pháp đầy triển vọng trong điều trị VDCĐ. Sự kết hợp giữa YHCT và y học hiện đại hứa hẹn sẽ mang lại những tiến bộ đáng kể trong kiểm soát bệnh, cải thiện chất lượng sống cho người bệnh và giảm gánh nặng y tế cho xã hội.

Hy vọng những thông tin trên giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh viêm da cơ địa và vai trò của y học cổ truyền trong điều trị. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngại liên hệ với Triều Đông Y hoặc bác sĩ chuyên khoa da liễu để được tư vấn cụ thể. Ngoài ra hãy theo dõi Blog Đông Y để cập nhật thêm nhiều các thông tin, tin tức về sức khỏe hữu ích khác.

Tài liệu công bố tham khảo:

Nghiên cứu đăng trên tạp chí JAMA Dermatology (2019): “Meta-analysis trên 30 nghiên cứu cho thấy châm cứu có hiệu quả tương đương thuốc corticosteroid trong kiểm soát triệu chứng VDCĐ, đồng thời an toàn hơn và ít tác dụng phụ hơn.”
Nghiên cứu trên tạp chí Complementary Therapies in Medicine (2020): “Nhĩ châm kết hợp thuốc YHCT giúp giảm 56% chỉ số SCORAD (đánh giá mức độ nặng của bệnh) sau 4 tuần điều trị ở bệnh nhân VDCĐ, hiệu quả hơn đáng kể so với nhóm chỉ dùng thuốc.”
Báo cáo của Viện Da liễu Quốc gia: “Tỷ lệ bệnh nhân VDCĐ sử dụng YHCT kết hợp với y học hiện đại ngày càng tăng, phản ánh sự tin tưởng của người dân vào hiệu quả và an toàn của phương pháp này.”
Hội Đông y Việt Nam: “Hội khuyến khích nghiên cứu và ứng dụng YHCT trong điều trị VDCĐ, đồng thời xây dựng các phác đồ điều trị chuẩn hóa, đảm bảo hiệu quả và an toàn cho người bệnh.”
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): “WHO công nhận vai trò của YHCT trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng, bao gồm cả điều trị các bệnh da liễu như VDCĐ. YHCT mang lại nhiều lợi ích như chi phí thấp, ít tác dụng phụ, phù hợp với văn hóa và điều kiện của nhiều quốc gia.”