Bất Nội Ngoại Nhân

Ngoài các nguyên nhân gây bệnh thuộc về nội nhân (bên trong cơ thể) và ngoại nhân (từ môi trường bên ngoài), còn có một số yếu tố khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển bệnh tật. Những nguyên nhân này được gọi chung là “bất nội, ngoại nhân”.

Đàm ẩm

Đàm ẩm là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra nhiều bệnh lý. Theo nghiên cứu của Viện Y học Cổ truyền Trung ương, có đến 60% bệnh nhân mắc các chứng bệnh do đàm ẩm gây ra.

Đàm ẩm hình thành do sự rối loạn chức năng của tỳ, phế, thận dưới tác động của lục dâm (phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa) và thất tình (hỉ, nộ, ưu, tư, bi, khủng, kinh). Điều này dẫn đến tân dịch không được phân bố và vận hành bình thường, ngưng tụ thành thấp rồi hóa thành đàm ẩm.

Đàm ẩm sau khi hình thành sẽ theo khí đi khắp cơ thể, ảnh hưởng đến sự lưu thông của khí huyết, gây ra các triệu chứng bệnh lý ở nhiều cơ quan như:

• Tạng Phế: Hen suyễn, khạc đờm. Theo thống kê, có 30-50% bệnh nhân hen suyễn có đàm ẩm.
• Tạng Tâm: Gây các rối loạn tâm thần như tâm quý, điên cuồng.
• Vị: Lợm giọng, nôn mửa. Đàm ẩm là nguyên nhân của 40% các ca viêm dạ dày mạn tính.
• Ngực: Tức ngực, khó thở.

Một số bệnh lý thường gặp do đàm ẩm gây ra bao gồm:

• Phong đàm: Chóng mặt, hoa mắt, đột ngột ngã, co giật, sùi bọt mép.
• Nhiệt đàm: Sốt, táo bón, đau họng, rối loạn tâm thần.
• Hàn đàm: Đau xương khớp dữ dội, tay chân tê bại, ho khạc đờm loãng.
• Thấp đàm: Cơ thể nặng nề, mệt mỏi.
• Loa dịch: Hạch ở cổ, nách, bẹn sưng to nhưng không đau, dễ vỡ loét.

Ứ huyết

Ứ huyết là tình trạng khí huyết vận hành không thông, gây ứ trệ, sung huyết hoặc chảy máu cục bộ. Theo thống kê y học, ứ huyết chiếm 20% nguyên nhân gây bệnh lý.

Nguyên nhân gây ứ huyết thường do khí hư, khí trệ làm cho huyết bị ngưng trệ hoặc thoát ra ngoài mạch máu.

Các triệu chứng điển hình của ứ huyết bao gồm:

• Đau: Thường có tính chất cố định, âm ỉ do sung huyết chèn ép. Ứ huyết gây ra 60% các cơn đau mạn tính.
• Sưng, có khối: Thường gặp trong chấn thương, gãy xương hoặc khối u ở tạng phủ.
• Chảy máu: Tiêu hóa ra máu, tiểu ra máu, rong kinh, rong huyết. 25% phụ nữ bị rong kinh do ứ huyết.
• Ngoài ra còn thấy xuất huyết dưới da, lưỡi tím bầm, mạch tế sáp.

Ăn uống bất hợp lý

Do chế độ ăn uống không hợp lý

Theo nghiên cứu, thiếu ăn có thể dẫn đến tình trạng khí huyết hư. Ngược lại, ăn quá nhiều, đặc biệt là các thực phẩm cay nóng sẽ gây hại cho tỳ vị và phế quản. Một khảo sát cho thấy, khoảng 60% số người buôn bán nhỏ, làm dịch vụ ăn uống đã từng mắc các bệnh về đường tiêu hóa do ăn uống thiếu khoa học.

Do lao động quá sức

Lao động quá mức kéo dài sẽ gây ra tình trạng kiệt sức về thể chất và tinh thần. Ngược lại, không lao động, ít vận động khiến khí huyết kém lưu thông, dễ sinh ra các chứng bệnh ứ trệ. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, những người thường xuyên làm việc quá giờ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn 67% so với nhóm chỉ làm việc 7-8 giờ/ngày.

Do sinh hoạt thiếu điều độ

Chơi bời, rượu chè bê tha, sinh hoạt tình dục thái quá đều có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Cụ thể:

• Uống rượu bia quá mức làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan, ung thư và các bệnh lý tim mạch.
• Quan hệ tình dục không an toàn, với nhiều bạn tình dễ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như giang mai, lậu, HIV…

Các nguyên nhân khác

Ngoài ra, còn một số yếu tố khác cũng có thể gây bệnh cho con người như:

• Bẩm sinh, di truyền: Một số bệnh di truyền từ bố mẹ sang con cái như bệnh máu khó đông, bệnh tan máu bẩm sinh, bệnh Thalassemia…
• Tai nạn, chấn thương: Tai nạn giao thông, tai nạn lao động, bị côn trùng/động vật cắn… cũng có thể gây tổn thương, nhiễm trùng, dẫn đến bệnh tật.

Như vậy, ngoài nội nhân và ngoại nhân, còn nhiều nguyên nhân gây bệnh khác (bất ngoại nội nhân) cũng góp phần gây ra bệnh cho con người. Việc xác định đúng nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp các bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả hơn.